Badania związane z neurofeedbackiem w treningu osiągnięć
Fale Alfa
1978 |
Hardt i Kamiya stwierdzili, że wzrost udziału fal Alfa obniża poziom lęku (i na odwrót: mniejszy udział fal Alfa wiąże się z nasileniem lęków). Zaobserwowano też, że zwiększeniu zawartości fal Alfa towarzyszył wzrost kreatywności i wydolności psychicznej, zwłaszcza w warunkach współzawodnictwa. |
1978 |
W niezależnych badaniach Watson potwierdził przeciwlękowy wpływ treningu fal Alfa. Stwierdził ponadto trwałość osiągniętego efektu w ciągu 18 miesięcy od zakończenia treningu. Zaobserwował też długoterminową poprawę funkcjonowania pamięci, szybkości przetwarzania informacji, spostrzegawczości i zdolności podejmowania decyzji. |
1984 |
Hartfield (a potem także Crews i Landers) zaobserwowali znaczący wzrost zawartości fal Alfa w lewej okolicy skroniowej i ciemieniowej u strzelców, łuczników, graczy w golfa tuż przed strzałem/ uderzeniem. |
1993 |
Hardt i Gale stwierdzili, że zwiększenie udziału fal Alfa powoduje znaczący wzrost płynności w tworzeniu pojęć i wyobrażeń, stanowiącej podstawę rozwiązywania problemów. |
1994 |
Sterman i in. wykazali, że przepracowanie powoduje trwałe osłabienie fal Alfa, czemu towarzyszy nadmierne zogniskowanie na świecie zewnętrznym, lęki i sztywność w rozwiązywaniu problemów. |
1994 |
Sterman i in. zaobserwowali, że podczas zaangażowania mózgu w procesy poznawcze zawartość fal Alfa zmienia się cyklicznie w pewnych miejscach kory mózgowej. Kiedy dany fragment procesu przetwarzania informacji zostaje zakończony, następuje powrót do stanu "synchronizacji zasilającej" z przewagą fal Alfa z zakresu 8-10Hz. Spowolnienie powrotu do synchronizacji wiąże się z pogorszeniem rozpoznawania, przypominania i kojarzenia. |
2001 |
Putnam poddał grupę żołnierzy neurofeedbackowi wzmacniającemu fale Alfa przy otwartych oczach. Trening ten, oprócz zwiększenia amplitudy fal Alfa, powodował osłabienie fal Teta. Autor sugeruje jego przydatność profilaktyczną przed zadaniami wykonywanymi pod dużą presją, wymagającymi długotrwałego zogniskowania uwagi na otoczeniu. Trening taki może przeciwdziałać "wypaleniu psychicznemu". |
Górny podzakres fal Alfa
1994 |
Craford i in. stwierdzili, że u osób odznaczających się lepszą trwałą uwagą, mniejszą liczbą popełnianych błędów i sprawniejszym podejmowaniem decyzji, w warunkach skupienia następuje większy niż typowo wzrost wysokoczęstotliwościowych fal Alfa w lewej półkuli mózgu. |
1999 |
Badania Neubauera i in. sugerują, że u osób bardziej inteligentnych występuje mniejsza desynchronizacja wysokoczęstotliwościowych fal Alfa przy reagowaniu na bodźce. |
2003 |
Badania Klimescha wskazują, że sieć neuronowa odpowiedzialna za pamięć semantyczną jest aktywowana synchronicznie w górnej części pasma Alfa (ok. 12Hz). |
Fale SMR
1967 |
Sterman badając koty, odkrył rytmiczne fale w paśmie 12-15Hz w okolicy wierzchołka głowy, w stanie nieruchomego, czujnego oczekiwania na bodziec (fale SMR). W kolejnych eksperymentach zwierzęta, nagradzane w chwilach generacji tych fal, nauczyły się wytwarzać je "na życzenie". Odkryto też przypadkowo, że tak trenowane koty były znacznie odporniejsze na działanie substancji powodujących drgawki. |
1971 |
Sterman wykrył fale SMR u ludzi. Trening wzmacniający te fale łagodził objawy epilepsji. Dalsze badania sugerują, że trening taki zwiększa zdolność organizmu do utrzymania homeostazy. |
2003 |
Vernon i in. przeprowadzili badania treningu zwiększającego udział fal SMR. Wzrostowi ich amplitudy towarzyszyło zmniejszenie poziomu fal Teta oraz składowych Beta o wyższych częstotliwościach. Trening znacząco poprawiał wyniki testów pamięci roboczej, oraz, w pewnym stopniu, uwagi. |
Fale Teta
1974 |
Beatty i in. zauważyli, że monotonne zajęcia wiążą się ze wzrostem zawartości fal Teta. Trening obniżający ich zawartość zmniejszał ilość błędów popełnianych przez operatorów radarów. |
1993 |
O'Hanlon i Kelly stwierdzili związek pomiędzy wytwarzaniem fal Teta i liczbą błędów popełnianych przez długodystansowych kierowców ciężarówek. |
1996 |
Rasey i in. ustalili, że studenci osiągają znacznie lepsze wyniki w teście wizualno-słuchowym dzięki stosowaniu treningu obniżającego udział fal Teta i zwiększającego zawartość fal SMR. |
Synchroniczność fal Alfa
1958 |
Garroute i Aird stwierdzili, że dla 75% symetrycznych odprowadzeń EEG z obu półkul mózgu, fale Alfa i Beta odznaczają się wysokim stopniem synchroniczności (przesunięcia czasowe fal z obu półkul nie przekraczały 5-10ms). Wysunęli oni hipotezę istnienia centralnego stymulatora wymuszającego synchroniczną pracę półkul. |
1973 |
Banquest (później także Levine i in.) odkryli znacznie wyższą synchronizację fal Alfa obu półkul u osób głęboko pogrążonych w medytacji. U tych samych osób, podczas wykonywania zadań analitycznych stwierdzono większy udział lewej półkuli, a dla zadań przestrzennych większy udział prawej półkuli, niż w grupie kontrolnej nie praktykującej medytacji. |
1974 |
Fehmi ustalił, że cykl sesji treningu zwiększającego synchroniczność fal Alfa pomiędzy wieloma punktami kory skutkował znaczącą poprawą wielu funkcji psychicznych: koncentracji, spostrzegawczości, samoświadomości, intuicji, spokoju i zadowolenia z życia. Fehmi uważa, że poziom synchronizmu fal Alfa w stanie relaksu jest miarą komunikacji między poszczególnymi obszarami mózgu, w szczególności jego półkulami. |
2001 |
Tornton wykrył związek pomiędzy koherencją fal Alfa w lewej półkuli, a wynikami uzyskiwanymi w testach pamięci słuchowej. |
Przy opracowaniu przeglądu korzystano z
S.L.Norris, M.Currieri: "Performance Enhancement Training through Neurofeedback" w J.R.Evans, A.Abrabanel: "Introduction to Quantitative EEG and Neurofeedback", Academic Press, 1999.
Jeżeli chcesz wiedzieć więcej...
-
Neurobit Optima - Uniwersalny, wielokanałowy sprzęt do neurofeedbacku, biofeedbacku i pomiaru sygnałów fizjologicznych.
-
Linki - Źródła dodatkowych wiadomości o neurofeedbacku.